خدمات پسیو
خدمات پسیو به بخشی از شبکه اشاره دارد که شامل زیرساختهای فیزیکی است و نیازی به جریان برق یا پردازش فعال دادهها ندارد. این خدمات اساساً مسیر انتقال سیگنالها را فراهم میکنند بدون اینکه در تولید، تقویت یا تغییر سیگنالها دخالتی داشته باشند. به عبارت دیگر، پسیو مانند اسکلت ساختمان شبکه عمل میکند که بدون آن، هیچ ارتباطی برقرار نمیشود. این خدمات معمولاً در لایه فیزیکی مدل OSI قرار میگیرند و بر روی نصب و راهاندازی تجهیزات غیرالکترونیکی تمرکز دارند.
خدمات اکتیو
در مقابل، خدمات اکتیو شامل تجهیزات و فرآیندهایی است که برای عملکرد نیاز به برق دارند و فعالانه در پردازش، تقویت، مسیریابی و مدیریت دادهها شرکت میکنند. این خدمات مانند مغز و قلب شبکه عمل میکنند و مسئولیت کنترل جریان داده، امنیت و بهینهسازی عملکرد را بر عهده دارند. اکتیو معمولاً در لایههای بالاتر مدل OSI (مانند لایه شبکه و انتقال) فعالیت میکند و شامل پیکربندی نرمافزاری و سختافزاری است.
کاربردها و نکات اضافی
در شبکههای نوری: شبکه پسیو نوری (PON) از اسپلیتر فیبر نوری برای توزیع سیگنال بدون تجهیزات فعال استفاده میکند، در حالی که شبکه اکتیو نوری از سوئیچها برای مدیریت داده بهره میبرد. PON برای توزیع ساده مانند تلویزیون کابلی مناسب است، اما اکتیو برای دادههای پیچیدهتر مانند اینترنت پرسرعت بهتر عمل میکند.
در شبکههای مسی: پسیو از کابلهای کواکسیال برای توزیع سیگنال تلویزیون استفاده میکند، در حالی که اکتیو از آمپلیفایرها برای تقویت سیگنال بهره میبرد.
ترکیب دو خدمات: برای راهاندازی یک شبکه کامل، ابتدا پسیو (زیرساخت) اجرا میشود و سپس اکتیو (فعالسازی) اضافه میگردد. در پروژههای بزرگ مانند کارخانهها یا مجتمعهای تجاری، تعادل بین این دو ضروری است.
نکته مهم: انتخاب بین پسیو و اکتیو بستگی به نیازهای کسبوکار دارد. برای مثال، در نظارت شبکه، نظارت پسیو (مشاهده رفتار طبیعی) با نظارت اکتیو (تست فعال) متفاوت است، اما در زیرساخت، تمرکز بر اجزای فیزیکی vs. پردازشی است.